روغن دنده دستی و اتوماتیک چه تفاوتی با هم دارند؟

روغن جعبه دنده، روغن گیربکس، واسکازین، هر سه به یک معنی هستند و برای روانکاری قطعات موجود در جعبه دنده استفاده میشود. این روغن مخصوص برای محافظت از چرخ دنده ها در برابر فشار میباشد.
 

انواع روغن گیربکس یا روغن دنده

 

روغن دنده های دستی

Manual transmission fluid روغن دنده های دستی میباشد که که به ما اجازه تعویض دنده برای کنترل ماشین و جهت حرکت را میدهد، جعبه دنده دستی شامل دو شافت (میله) به همراه مجموعه ای از دنده ها است. انتقال قدرت در این سیستم زمانی است که شما موقعیت دسته دنده را عوض میکنید و باعث درگیر شدن دنده ها و در نتیجه انتقال قدرت می شوید. این عمل ( درگیر شدن دندهها) باعث ایجاد حرارت، قدرت و همچنین اصطکاک شدید بین قطعات در تماس با یکدیگر میشود.
بنابرین وجود مایعی روان کننده که موجب کاهش خوردگی و ساییدگی و همچنین حرکت راحت دنده ها در تماس با یکدیگر شود، ضروری است. پس روغن گیربکس دستی باید دارای خصوصات ویژه ای باشد.
 

ویژگی مناسب برای روغن گیربکس دستی

 

ویسکوزیته بالا

این مهمترین ویژگی برای روغن دنده دستی است، منظور از ویسکوزیته یعنی غلظت بالای این روغن هاست که بتواند در شرایط حساس و درگیر شدن شدید دنده ها کل سیستم را تحت پوشش قرار دهد.
 

استقامت در برابر حرارت بالا

روغن دنده باید دارای نقطه جوش بالایی باشد تا در برابر افزایش دما آسیب نبیند و چرا حرکت تند و قوی دنده ها کنار هم باعث افزایش دما شده و اگر روغن دنده دارای دمای حرارتی بالایی نباشد باعث آسیب رسیدن بهه قطعات خودرو میشود.
 

مقاومت در برابر افزایش فشار

در سیستم گیربکس دستی دنده ها در معرض فشار بالایی قرار میگیرند و این فشار به مرور زمان باعث خوردگی و از بین رفتن کامل دنده ها میشود، پس روغت ترمز باید در برابر فشار بالا با افزودن مکمل EP  این مسئله را جبران کرد.
 

ویژگی مناسب برای روغن گیربکس اتوماتیک

این جعبه دنده به گونه ای طراحی شده است که شامل یک مبدل گشتاور هیدرولیکی و یک مجموعه خورشیدی با نسبت دنده‌های مختلف می‌باشد که به وسیله یک سامانه کنترل هیدرولیکی به طور خودکار تعویض دنده‌ها را انجام می‌دهد. دنده های به کار رفته در این سیستم بسیار کوچتر از سیستم گیربکس دستی است . همچنین قطعات که با هم در تماس اند در گیربکس های اتوماتیک بیشتر از گیربکس دستی است. با این تعاریف روغن مورد استفاده در جعبه دنده اتوماتیک دارای تفاوت هایی با روغن مورد استفاده در جعبه دنده های دستی است.
روغن گیربکس اتوماتیک نه تنها وظیفه روانکاری سیستم گیربکس اتوماتیک را بر عهده  دارد بلکه باید  توانایی  انتقال قدرت از پمپ روغن به کلاچ را نیز دارا باشد که موجب کنترل کردن حرکت دنده ­ها در این سیستم می شود.
 

ویسکوزیته رقیق

مهمترین ویژگی روغن مورد استفاده در سیستم­های گیربکس اتوماتیک خاصیت سیالیت روغن است تا بتواند به خوبی قدرت را از موتور به سیستم گیربکس منتقل کند. طراحی این روغن به گونه­ ای است که دارای گرانروی پایین تری نسبت به روغن گیربکس دستی است تا بتواند به طور کامل تمام قطعات حساس سیستم را روانکاری کند. به طور معمول شاخص گرانروی این روغن ها در حدود ۰W-5 یا ۵W-10 است.
 

استقامت در دمای بالا

روغن گیربکس با ایجاد شرایطی باعث انتقال گرما از دنده­ ها می­شود و مانع از داغ شدن دنده ها در تماس با یکدیگر می­شود. نقطه جوش در روغن گیربکس اتوماتیک به مراتب پایین تر از روغن گیربکس دستی است.
 

مقاومت در برابر ایجاد کف

وجود کف و تشکیل حباب در روغن گیربکس دستی مانع از انتقال قدرت به سیستم گیربکس شده و در نتیجه بازده آن کاهش­ می­یابد پس یک روغن دنده خوب خاصیت جلوگیری از تشکیل کف یا به اصلاح کف کردن روغن را داراست.